گراف ها پرکاربردترین ابزارهای مصورسازی و تحلیل داده های پیچیده ارتباطی هستند. در شبکه های اقتصادی بزرگ مقیاس نیز برای به دست آوردن شهودی از کلیت روابط میان موجودیت ها و دسترسی همزمان به جزئیات، تنها یک گراف با تنظیمات درست و خوانایی متناسب است که میتواند کارگشا باشد. علاوه بر فراهم کردن نگاشتی مصور از موضوع، گراف ها به ما کمک می کنند با روشهای محاسباتی، بسیاری از ویژگیهای کلی و جزئی شبکه به شکل کمّی استخراج و در قالب سنجهها ارائه شود.
این طیف وسیع کارکردها موجب شده است که امروزه گراف ها از کاربردی ترین ابزارها در تشخیص فساد مالی و پولشویی باشند. در واقع آژانسها و پیمانکاران دولتی با درک اهمیت الگوهای شبکهای در شکلگیری هستههای تمرد و پنهانکاری نسبت به سیستم، به شکل فزایندهای بر روی ابزارهای تحلیل گراف سرمایهگذاری کرده اند.[1] از سوی دیگر رسانه نیز تمایل چشمگیری به گرافها به عنوان ابزاری در جهت آشکار کردن روابط پنهان میان سیاست و اقتصاد پیدا کردهاند.[2] در بعد ایجابی نیز گرافها به یکی از محبوبترین ابزارهای مصورسازی داده در میان کسبوکارها و مراکز مطالعاتی مبدل شده است.[3]
در این چارچوب به نظر می رسد که گراف ها ابزار مهمی در جهت فهم شبکه های پیچیدۀ اقتصاد نهضتی منطقه خواهند بود. خصوصا اینکه این شبکه ها عمدتا تمایل به مخفیکاری داشته و به سبب سنتی بودن بخش عمدۀ آن حضور چندانی در پلتفرمهای دیجیتال نداشته و کلان دادههای منبع-باز چندانی در مورد آنان وجود ندارد. این در حالی است باز کردن این پنجره بر روی روابط تودرتوی این شبکه مقدمۀ مهمی در شکلگیری خودآگاهی این شبکه و ایجاد ارادههایی برای تقویت و بهینهسازی ساختارها و سازوکارهای درون آن است. با این هدف، اندیشکده تلاش کرده است با استخراج و ارائه گرافی از روابط این شبکه در قالب های میّسر، دریچهای به این سو بگشاید.
نسخۀ کامل شبکه اقتصاد نهضتی مشتمل بر 6889 گره و 11024 یال است که با جانمایی بر اساس الگوریتم Force Atlas 2 و در نرمافزار Gephi ترسيم شده است. شش کلونی بزرگ این گراف با اجرای جانمایی یاد شده به وضوح تفکیک شده است که کلونی بالا عراقی، وسط سعودی، چپ سوری، راست فلسطینی و پایین ترکی است. افزون بر این کلونی ها، خوشههای خردتری نیز با اجرای الگوریتم Modularity class به شکل ماشینی شناسایی و با ترکیبی از روش های ماشینی و شناخت کارشناسی، تگگذاری و رنگبندی شدهاند. همچنین نام موجودیتها نیز بر اساس نوع آنها رنگبندی گردیده است تا تصویری روشنتر از ساختار روابط موجود در شبکه فراهم شود. گفتنی است باتوجه به فشردگی بیش از اندازۀ بخشهایی از گراف در نسخههای غیرتعاملی، در این نسخهها خوشههای با اهمیت پایینتر حذف گردیدهاند تا خروجی برای کاربر خواناتر گردد.
در حال حاضر این گراف در نسخه های زیر قابل ارائه است:
- نسخۀ 5008 گرهی چاپی با پلات DPI 300 بر روی کاغذ کوتد 90 گرمی 150*150 cm
- نسخۀ دیجیتال 5008 گرهی روی فایل PDF با قابل جستجو با کیفیت 150*150 cm و DPI 300
- نسخۀ تحت وب 5008 گرهی با تکنولوژی SVG و قابل جستجو در سایت (مختص کاربران ویژه)
- نسخۀ تعاملی تحت وب (در حال آمادهسازی)
مشخصات گراف
تعداد گره | 6889 |
تعداد یال | 11024 |
نوع | جهتدار |
متوسط درجه | 1.6 |
متوسط درجه وزنی | 2.3 |
قطر | 23 |
معیار اندازۀ گره ها | درجۀ وزنی |
معیار رنگ گره ها | Modularity class |
معیار اندازۀ عناوین گرهها | وزندهی دستی |
معیار رنگ عناوین گرهها | شناسۀ نوع گره |
معیار اندازۀ یال ها | وزندهی دستی |
معیار رنگ یال ها | مطابق رنگ گره Target |
[1] برای نمونه از ابزارهای توسعه داده شده برای این هدف بنگرید:
https://linkurious.com/fraud-investigation-solution/
[2] نمونه هایی در این زمینه را می توانید در آدرس های زیر مشاهده کنید:
https://offshoreleaks.icij.org/pages/howtouse
[3]برای نمونه بنگرید:
https://enlyft.com/tech/products/gephi